Op Wikipedia kunnen we lezen dat Maarten van Tours rond 316 werd geboren in Savaria, Hongarije, als zoon van Romeinse ouders. Op jonge leeftijd werd hij soldaat en als vijftienjarige trok hij naar Gallië. Bij een stadspoort van Amiens ontmoette hij een bedelaar, aan wie hij de helft van zijn mantel gaf. Omdat de ene helft van de mantel eigendom was van Rome, kon hij slechts zijn eigen helft weggeven.
Lampion en echte kaarsjes
Morgen is het weer zover. In een groot deel van Nederland gaan kinderen met hun lampionnen langs de huizen om liedjes te zingen over de bisschop en in ruil daarvoor snoep te ontvangen. Zelf heb ik hele goede herinneringen aan de ’11 novembers’ die ik als kind heb meegemaakt. Het begon met het in elkaar knutselen van de mooiste lampionnen, de ene keer in de vorm van een koe, de andere keer een paddenstoel met raampjes, dan weer was het een bloem, een uil of een vlinder.
Op de avond zelf was er de opwinding van de échte kaarsjes die we met kaarsvet in de lampion plakten. En van de ongelukjes die daar onderweg ook wel eens mee gebeurden: er is wel eens een papieren kunstwerkje vakkundig afgebrand!
En dan naar buiten, waar het donker en vaak guur en soms regenachtig was. Het zingen van de liedjes vonden wij geen noodzakelijk kwaad, zoals het tegenwoordig vaak wel lijkt. Wij maakten ons er niet vanaf met honderd keer ‘Sint Maarten, Sint Maarten, de koeien hebben staarten’. We hadden een relatief groot repertoire, omdat we het feest in de loop van de jaren in Drenthe, Groningen en Friesland meemaakten. Dus we wisselden ‘Elf november is de dag’ af met het Groningse ‘Sint Martinus bisschop mit zien hoge houd op, mit zien laange slipjas aan, doar komt Sint Martinus aan’. En op verzoek zongen we ook nog wel eens een extra liedje: ‘Sint Maarten was een brave man … De líchtjes omhoog en dan hoezee ...’. Mijn favoriet. Bij huizen waar het donker was, zongen we naar de vermeende gierigaard: ‘Hier woont juffrouw kikkerbil, die ons niets meer geven wil’.De avond eindigde met de grote berg snoep op tafel die we met ons achten bij elkaar hadden gezongen. Samen telden we hoeveel zuurstokken, lollies (van die witte met een paar gekleurde streepjes erin), doosjes smarties, mandarijnen (pfff!), taaipoppen en stuivers we hadden verzameld. Mijn vader of moeder schreef alles op. Nadat we allemaal het nodige lekkers achter de kiezen hadden, ging het overige snoep in een trommel. Op basis van ‘eerlijk delen’ kregen we de volgende weken elke middag een snoepje bij de thee. Zo konden we nog lang nagenieten.
Cultuur
Het is jammer als zulke prachtige Nederlandse feesten verdwijnen, of nog erger: worden ingeruild voor tradities uit Amerika. Gelukkig zijn er bij ons nog nooit kinderen op Halloween langsgekomen – en we hebben dan trouwens ook geen snoep op voorraad, hooguit een mandarijn (net goed!). Maar van een vriendin hoorde ik al eens dat bij haar in de flat werd geïnventariseerd welke bewoners met Sint Maarten, welke met Halloween en welke met (geen van) beide feesten benaderd konden worden. Dat is toch jammer? Prima als we nieuwe feesten aan onze cultuur toevoegen (dáár gaat het mij niet om), maar we hébben al een snoep-ophalen-langs-de-deuren-feest dus we hebben Halloween niet nodig. Net zo min als we de kerstman nodig hebben, aangezien Sinterklaas ons al eeuwenlang trouw bezoekt. Goede actie dus van Haribo om Sint Maarten op de landelijke tv te promoten! Om een kleine bijdrage te leveren aan hun advertentiekosten, heb ik besloten dit jaar Haribo-snoep in te slaan voor de zingende kinderen. Dat is dan ook weer een beetje ‘eerlijk delen’. De líchtjes omhoog en dan hoezee …
Geen opmerkingen:
Een reactie posten